Қайта басталған соғыс: Израиль қайтадан жердегі операцияны бастады, ХАМАС Израильге үш зымыран атқылады.

Газаға қайтадан соғыс басталғанына үш күн болғанда, 80-нен астам палестиналық қаза тапты. Израиль ХАМАС-қа қарсы нысаналы соққылар жасалғанын айтып, әскери операцияны жалғастыратынын, мақсаттары – кепілге алынған азаматтарды қайтару және радикалдық топты толық жою деп мәлімдеді. ХАМАС болса, бейсенбі күні Израильге үш зымыран атқып, олардың бәрі Израильдің ПВО жүйесімен қиратылды.

18 наурыз, сейсенбі күні Израиль Газаны қайтадан бомбалауды бастады, ал 19 қаңтардан бастап тоқтатылған уақытша бітімге қарамастан, 21 наурызда Израиль армиясы Газадағы жердегі операцияны қайта бастағанын хабарлады. Израиль билігі бұл операцияны АҚШ әкімшілігімен толық үйлестіруде жүргізіп отырғанын айтады. Сонымен қатар, 19 қаңтардағы бітім келісімшартының күші аяқталды деп есептеледі.

Израильдің хабарлауынша, олар тек террорлық ұйымдардың инфрақұрылымына нұқсан келтірмек, ал ХАМАС бұл әрекеттерді бітімнің бұзылуы деп атады. ХАМАС Газадағы 600 адам қаза тапты деп хабарлайды, оның ішінде әйелдер мен балалар да бар, алайда бұл мәліметтер тәуелсіз көздермен тексерілуі керек.

Израильдің қайтадан соғыс бастауына не себеп болды?

Израиль мен ХАМАС арасындағы алғашқы келісім 19 қаңтарда күшіне енді және 42 күнге созылуы тиіс еді. Бірақ 1 наурызда бұл келісімнің мерзімі аяқталды. Екінші кезең бойынша келіссөздер болмай, Израиль мен АҚШ алғашқы бітімнің мерзімін сәуір айының ортасына дейін ұзартуды талап етті. ХАМАС өз тарапынан оны қабылдамай, Израильді Газадан әскерін толық шығаруды орындамай отыр деп айыптады. ХАМАС Израильден тек қана шетел азаматтарының денелерін қайтаруды ұсынды, бұл Израиль мен АҚШ арасындағы келіссөздерге әсер етті.

Израиль мен ХАМАС бітімді жаңарту бойынша келіссөздерде бітімнің қайта басталуы туралы келіспеді, соның нәтижесінде Израиль жаңа әскери операцияны бастады. Биньямин Нетаньяху ХАМАС-тың кепілдерді қайтаруға көнбеуі әскери әдісті таңдауға мәжбүр еткенін айтты.

Халықаралық қоғамдастық Израильді Газаны блокадаға алу әрекеттері үшін сынап отыр, ол гуманитарлық көмек жеткізілімдерін шектейді. Израиль бұл көмек көп жағдайда ХАМАС-тың қолында қалатынын айтады.

Нені жоспарлаған еді?

Израиль мен ХАМАС арасында жасалған алғашқы келісімге сәйкес үш кезең болатыны көзделген еді. Бірінші кезеңде:
– ХАМАС 33 израильдікті қайтарып беруі тиіс.
– Израиль 1900 палестиналық тұтқындарды босатуы тиіс.
– Израиль әскері Газа секторында тек қана шекаралық аймақтарда қалуы керек, бірақ Нецарим аймағынан шығуы тиіс.
– Газада гуманитарлық көмек жеткізіліп, адамдар үйлеріне қайтып оралуы керек.

Екінші кезеңде:
– Толық тоқтау (бітім) және барлық израильдіктерді қайтару қажет.

Үшінші кезеңде:
– Израиль мәйіттерді алады, ал халықаралық көмек Газаны қалпына келтіру үшін келеді.

Гауһар АМАНГЕЛДІ